Spis Treści
Kim był Święty Jakub?
Święty Jakub, zwany „Starszym” lub „Większym”, był synem rybaka Zebedeusza i bratem św. Jana Ewangelisty. Jezus powołał go nad Jeziorem Galilejskim; od tej chwili Jakub należał do najbardziej zaufanych uczniów, obecnych przy wskrzeszeniu córki Jaira, Przemienieniu na Taborze i nocnej modlitwie w Getsemani. Jego ognisty temperament sprawił, że z bratem otrzymał od Mistrza przydomek „Syn Gromu”. Po Zesłaniu Ducha Świętego miał, według starożytnej tradycji, głosić Ewangelię na Półwyspie Iberyjskim (lata 33-43), a po powrocie do Jerozolimy stał się pierwszym spośród apostołów, który oddał życie za Chrystusa. Jego misja, męczeństwo mieczem i legenda o przeniesieniu szczątków do Galicji uczyniły go jedną z najbardziej rozpoznawalnych postaci chrześcijaństwa.
Symbole związane z Św. Jakubem
Apostoł od wieków kojarzy się z drogą. Dlatego ikonografowie malują go w kapeluszu pielgrzyma, z bordowym płaszczem, kijem i sakwą. Najważniejszym znakiem jest muszla–przegrzebek, którą średniowieczni pątnicy przypinali do płaszcza po dojściu do Composteli; z czasem stała się uniwersalnym logo Camino. W Hiszpanii popularny jest także czerwony krzyż św. Jakuba, przypominający o mieczu, którym zginął i którym – według legendy bitwy pod Clavijo – wspierał rycerzy podczas rekonkwisty. Muszla symbolizuje drogę i nowe życie, kij – wytrwałość, a miecz – świadectwo aż po krew.
Kogo jest patronem?
Jakub patronuje przede wszystkim pielgrzymom: wystarczy spojrzeć na europejską sieć Camino, aby zobaczyć, jak bardzo jego kult łączy ludzi w drodze. Hiszpania i Portugalia uznały go za swego opiekuna narodowego, a mieszkańcy Galicji dodają mu przydomek Matamoros – pogromca Maurów, podkreślając legendarną rolę w obronie chrześcijaństwa. Proszą go również wytwórcy kapeluszy oraz osoby chore na reumatyzm; w Polsce popularna jest modlitwa studentów i podróżnych o bezpieczną drogę przez życie. Różnorodność patronatów pokazuje, że Jakub wspiera każdego, kto jest „w drodze” – dosłownie lub duchowo.
Jak zmarł?
Około roku 44 pierwszy Herod Agryppa, pragnąc przypodobać się części jerozolimskiej elity, skazał Jakuba na ścięcie mieczem. Apostoł przyjął wyrok bez oporu, zamykając w ten sposób swą porywczą młodość aktem dojrzałej odwagi. Według relacji zamieszczonej w Dziejach Apostolskich (Dz 12,2) był to pierwszy w historii Kościoła „świadek aż do krwi” spośród Dwunastu. Legenda głosi, że nawrócony kat pomógł uczniom ukryć ciało, które następnie, przewiezione łodzią, spoczęło w dzisiejszej Galicji.
Życie Świętego Jakuba
Jakub dorastał nad Jeziorem Galilejskim w rodzinie, która utrzymywała się z rybołówstwa, co sugeruje przedsiębiorczość i odwagę wypływania „na głębię”. Jego powołanie przez Jezusa nastąpiło w chwili, gdy z bratem naprawiał sieci – prosty gest, który pokazuje, że Bóg spotyka człowieka w codzienności. Wspólne lata wędrowania z Mistrzem obejmowały zarówno chwile chwały, jak cudowne rozmnożenie chleba, jak i trudne korekty zbyt triumfalnych oczekiwań (epizod „ognia z nieba”).
Po zmartwychwstaniu i Pięćdziesiątnicy tradycja mówi o jego wyprawie na zachodni kraniec Imperium Rzymskiego. Misja w Hiszpanii nie przyniosła spektakularnych sukcesów, ale stała się ziarnem, z którego wiele lat później wyrosło Santiago de Compostela. Powrót do Jerozolimy zakończył się uwięzieniem i egzekucją, które otworzyły apostolski „rejestr męczenników”.
Legenda o cudownym transporcie ciała przez Morze Śródziemne, odkryciu grobu w „polu gwiazd” (campus stella) i późniejszej katedrze z XI w. pokazuje, jak historia i duchowość splatają się w opowieści o Jakubie. Jego życie, choć krótkie, stało się scenariuszem dla tysięcy pielgrzymów, którzy odkrywając własne granice, odnajdują w sobie odwagę pierwszego „Syna Gromu”.
Kiedy żył Św. Jakub i jakie ma znaczenie w Kościele katolickim?
Jakub urodził się prawdopodobnie w ostatnich dekadach I w. p.n.e.; działał u boku Jezusa w latach 27-30 n.e., a zginął ok. 44 r. Ten krótki, ale intensywny biogram przekłada się na wyjątkowe miejsce w liturgii: 25 lipca Kościół obchodzi jego święto, a gdy wypada w niedzielę, w Santiago ogłasza się Rok Jubileuszowy ze szczególnymi odpustami.
Jako pierwszy apostoł-męczennik przypomina, że misja Kościoła to nie tylko głoszenie, lecz także gotowość do ofiary. Jego kult – mocno zakorzeniony w Hiszpanii i ponownie odkryty na całym świecie dzięki odrodzeniu Camino – budzi ducha pielgrzymowania, który Papież Jan Paweł II nazwał „sercem chrześcijańskiej Europy”.
Miejsca na świecie powiązane z Św. Jakubem
- Santiago de Compostela (Hiszpania) – grób apostoła, meta wszystkich dróg Camino i trzecie najważniejsze sanktuarium chrześcijaństwa.
- Finisterre – legendarny „koniec ziemi”, gdzie według tradycji uczniowie wysadzili ciało Jakuba przed pochówkiem.
- Jerozolima – miejsce męczeństwa; tutaj rozpoczyna się duchowy wymiar każdego Camino.
- Sieć europejskich szlaków Jakubowych – Via de la Plata, Camino Francés, Droga Dolnośląska czy Droga Jasnogórska w Polsce; wszystkie prowadzą do Composteli, krzyżując kontynent symboliczną „siecią nadziei”.
Źródła wiedzy:
https://www.szlakjakuba.com/sw-jakub-starszy/
https://www.vaticannews.va/pl/kosciol/news/2024-07/patron-dnia-swiety-jakub-pierwszy-apostol-meczennik.html
https://camino.net.pl/duchowosc/blizej-sw-jakuba/swiety-jakub/
0 komentarzy